Het is momenteel paddestoelenseizoen, en ik besef dat ik eigenlijk helemaal niets weet over paddestoelen, buiten dat er soorten heel giftig kunnen zijn. (wat mij vroeger heel duidelijk werd gemaakt: alle paddestoelen zijn giftig, niet aankomen, uit de buurt blijven).
Leerwens
Ik wil zelf meer te weten te komen met mijn hart, handen en hoofd over paddestoelen. Waar groeien deze paddestoelen, welke soorten zijn er allemaal te vinden, welke kenmerken hebben ze? Worden ze opgegeten en door wie? Zijn ze allemaal giftig en moet ik er zo'n schrik van hebben?
actieplannen
- De bouw/onderdelen van een paddestoel herhalen om de juiste woordenschat te kunnen toepassen.
- Een paddenstoelenwandeling maken om na te gaan waar er allemaal paddestoelen zijn, of ik verschillende soorten tegenkom en of ik nadien kan uitpluizen welke soort ik gezien heb
doelen uit het leerplan
7.1. Kinderen genieten van hun aanwezigheid in de natuur en van de wisseling der seizoenen en uiten dat op diverse manieren
7.3. Kinderen ontdekken in hun omgeving een aantal levensgemeenschappen of biotopen
7.4. Kinderen zien in dat mensen, dieren en planten een grote verscheidenheid in kenmerken vertonen
Mijn Leerresultaat
Volgende tekening toont alle belangrijke onderdelen van een paddestoel.
Het deel van de paddestoel dat je kan zien is in feite het vruchtlichaam van een schimmel. De schimmel bestaat het grootste deel van het jaar alleen uit een massa dunne draden (mycelium). Aan het einde van de zomer of in de herfst produceert dit mycelium dan de vruchtlichamen die sporen bevatten waarmee de schimmel zich kan voortplanten.De paddestoel zelf bestaat voor 90% uit water.
Paddenstoelen leven van afbraak van dood of levend materiaal, bv een dode of levende boomstam. Er zijn drie soorten: symbionten, deze leven in harmonie met hun gastheer; saprofyten leven van dood hout en plantenresten; parasieten ontfutselen het voedsel aan hun gastheer.
Als er geen paddestoelen zouden zijn, zou het afval zich ophopen en zouden er uiteindelijk te weinig voedingsstoffen overblijven. Dit is ook de reden waarom zoveel soorten juist in de herfst te vinden zijn. In de herfst vind je veel dood materiaal zoals afgestorven bladeren en planten.
Ik ben op 4 verschillende plaatsen (het kastanjebos, een naaldbos, een braakliggend terrein met enkele sparren en dennen langs de kant, en een wegberm) paddestoelen gaan zoeken, en met resultaat! Afhankelijk van de plaats waren er ook verschillende paddestoelen te vinden. Van alle deze paddestoelen had ik detailfoto's genomen om later op internet op te zoeken over welke soort het ging.
Ik heb ingezien dat het heel moeilijk is om de soorten op te zoeken, vooral omdat ze erg op elkaar leken, en ik enkel foto's had waardoor ik geen zicht had op bv de grootte ervan. Het resultaat is dus dat ik enkel een paar 'uit het oog stekende' paddestoelen kon identificiëren, zoals bijvoorbeeld de vliegenzwam. Bovendien vond ik op internet niet echt een goede site om de paddestoelen te identificeren.
Daarom heb ik nieuwe actieplannen uitgevoerd
- deelnemen aan een paddestoelenwandeling met gids (10 oktober) in het stiltegebied in Tessenderlo door de gids Marc Meert
- een bezoek aan het bosmuseum van Tessenderlo waar er een tentoonstelling was over paddestoelen.
-een paddestoelengids aangekocht (atrium natuurgidsen) waarin duidelijke kenmerken worden opgenoemd, en met tekening en kleurenfoto bij. Bovendien is het formaat geschikt om mee te nemen tijdens de boswandeling. Ondertussen heb ik ook de gids voor bomen aangekocht van dezelfde uitgeverij zodat ik mijn kennis van de bomen kan heropnemen tijdens een volgende wandeling.
mijn leerresultaat.
Ik voel me nu sterker in mijn schoenen staan wat betreft dit onderwerp. Ik herken nu een aantal van de meest voorkomende paddestoelen in Limburg, en ken ook een aantal interessante feiten over paddestoelen:
- Paddestoelen plukken is in Vlaanderen bij wet verboden in natuurgebieden en openbare domeinen. Alleen in je eigen tuin mag je paddestoelen plukken... Gidsen hebben wel toestemming om paddestoelen te plukken.
-Paddestoelen werden heel lang als demonisch (heksen,duivels,...) beschouwd, men wist immers niet vanwaar paddestoelen kwamen. Lang dacht men dat paddestoelen verschenen door blikseminslagen, of door contact met regen. In de middeleeuwen werden mensen die iets met paddestoelen te maken hadden, een heks genoemd en vlogen ze op de brandstapel...
voorbeelden: elfenbankje, duivelsei, heksenkring,...
-Er zijn ook heel veel paddestoelen met 'eetbare namen', maar zijn daarom niet eetbaar (vb aardappelbovist, kaaszwam, biefstukzwam, kastanjeboleet, ...)
enkele van de veel voorkomende paddestoelen die ik gezien heb:
De vliegenzwam (amanita muscaria) verwijst naar het woordje 'vlieg'.Men denkt dat dit komt omdat deze paddestoel vroeger gebruikt werd om vliegen te vangen. Je legt de vliegenzwam ondersteboven in een kommetje met gesuikerde melk, de vliegen komen er op af en raken bedwelmd. Deze methode werd in de middeleeuwen al gebruikt
Een andere verklaring verwijst naar de hallucinogene eigenschappen van deze paddestoel: wie ervan eet, bevindt zich even in hogere sferen (ziet ze vliegen), maar moet daarna ervan overgeven. In de tijd van de oorlogen, lieten de soldaten hun vrouwen vliegenzwammen eten, en dronken daarna de urine van hun vrouw alvorens ten strijde te gaan. Op deze manier hadden ze toch het hallucinerend gevoel in hun lichaam (en dachten ze dat ze iedereen konden verslaan) en werden ze niet ziek....
de grote stinkzwam:heel gemakkelijk terug te vinden vanwege de geur die de paddestoel verspreid. Deze geur trekt de vliegen en kevers aan, waardoor de sporen verspreid worden.
De grote stinkzwam groeit uit het duivelsei. Dit ei wordt gebakken en geserveerd als afrodisiacum. De paddestoel is desondanks zijn slechte geur zeer eetbaar.
zwavelkopjes:
één van de meest voorkomende paddestoelen. Ze
zijn oneetbaar wegens de zeer bittere smaak en zijn zeer giftig...
glimmerinktzwammen:
de culiniaire naam is zwam der geheelonthouders omdat men deze soort nooit mag combineren met alcohol. Hier wordt je ernstig ziek van (antabuseffect). Deze soort zou daarom veel gebruikt worden in ontwenningsklinieken
Geen opmerkingen:
Een reactie posten